اعظم صفایی: «مجتبی عسگری»، خواننده و مدرس موسیقی اصیل ایرانی از شاگردان استاد «محمدرضا شجریان» بوده و تا کنون موفق به دریافت جوائز و افتخارات گوناگونی شده است؛ کسب عنوان برترین خواننده سال، در جشن خانه "موسیقی ایران" در سال ۱۳۹۴ یکی از این افتخاراتی است که در طی سالها فعالیت موسیقایی خود به دست آورده است. این هنرمند جمعه گذشته ۲۴ آبان کنسرتی در شهر اصفهان برگزار کرد؛ با او راجع به فضای حال حاضر موسیقی ایرانی گفتگو کردهایم.
کنسرت جمعه شب چطور بود؟ از استقبال مخاطبان رضایت داشتید؟
کنسرت جمعه شب با توجه به شرایط فعلی حاکم بر موسیقی کشور و نوع موسیقی ما که جدیتر از سبک پاپ هست و طبیعتا مخاطب خاص تری را در برمیگیرد با استقبال خوبی مواجه شد و میتوان گفت سالن اجرا تقریبا پر شده بود، ولی انتظار میرود با وجود تلاشهایی که ما اهالی موسیقی در این شرایط نه چندان مساعد در عرصه موسیقی میکنیم حمایت و استقبال بیشتری از جانب اهالی رسانه و مردم دریافت کنیم و حداقل امیدوار باشیم که مخاطب بیشتری کارهای ما را بشنوند.
به نظر میرسد این مشکل یعنی استقبال کمتر مخاطبان از موسیقی سنتی به نسبت پاپ همچنان وجود دارد.
موسیقی جدی و موسیقی سنتی به هر شکل آن از سالهای گذشته و در تمامی جوامع مخاطب کمتری به نسبت موسیقی پاپ دارد و چیزی نیست که الان اتفاق افتاده باشد؛ منتهی وضعیت امروز بدتر شده است. الان به دلیل تولید یک سری موسیقیهای بازاری، تجاری و بی محتو h که هدف و انگیزه تولید کنندگان موسیقی و شرکتهای انتشار آلبومها و تک ترکها شدهاند، مخاطب موسیقی جدی کمتر شده است. این پرسشی است که باید به شکلی ریشهای به آن پرداخته شود و به فکر راه حل برای آن بود. به نظر میرسد باید سطح سلیقه مردم، دانش و آگاهی آنها را در زمینه موسیقی بالاتر برد و این موضوع با تلاش رسانهها خصوصا صدا و سیما قابل انجام است، اما متأسفانه حمایت که هیچ، سنگ اندازی هم میکنند؛ متأسفانه حکومتها آنطور که باید از موسیقی کلاسیک و اصیل حمایت نمیکنند تولید موسیقیهای عجیب و غریب و آثاری که رنگ وبویی از اصالت و فرهنگ ندارند و تنها به دنبال پایین آوردن سطح سلیقه مردم هستند، باعث شده موسیقی اصیل ما در حاشیه قرار بگیرد و کمرنگ شود.
تا به حال آلبومهای بسیاری منتشر کردهاید و جزو معدود خوانندگانی هستید که در شرایطی که مردم کمتر خریدار آلبومهای موسیقی هستند دست به این ریسک زدهاید نمیترسید از اینکه آلبومها فروش نروند؟از نظر شما این اقدام ریسک است، اما از نظر من اصلا ریسکی نیست به این دلیل که یکی از عمدهترین کارهای یک هنرمند در عرصه موسیقی تولید آلبوم است؛ درسته که الان آلبوم موسیقی به طور فیزیکی کمتر به فروش میرسد، ولی وقتی پیشنهادی به من میشود و میبینم کار ارزندهای است به این دلیل که شکل دیگری برای معرفی آن وجود ندارد تصمیم به انتشار آلبوم میگیرم و این کار جزئی از زندگی هنرمند است البته قبول دارم وضعیت در تمام دنیا به گونهای شده که خریداری آلبوم موسیقی به شکل فیزیکی کمتر صورت میگیرد و آلبومها بیشتر به صورت تک ترک و یا از طریق سایتهایی که فروش آلبوم دارند، خریداری میشوند به هر ترتیب شاید در آینده این موضوع از طرف من هم کمرنگتر شود، ولی به هرحال الان کارها هنوز به شکل آلبوم تولید میشوند و من هم از این رویه پیروی میکتم.
شما از شاگردان استاد شجریان هستید و در صدای شما رگههایی از صدای ایشان به گوش میرسد چه تجربهای از آن دوران دارید؟باید بگویم تنها چیزی که از آن روزها احساس میکنم تنها دلتنگی است؛ آرزوی سلامتی برای ایشان دارم و نه تنها من بلکه تمامی دوستانم که در آن دوران شاگردی ایشان را کردند و هر دو هفته یکبار با استاد کلاس داشتیم دلتنگ شان هستیم هم دلتنگ خندهها و هم اخمهای استاد. دیدن و کسب تجربه در محضر استاد غنیمتی بود که دیگر تکرار نمیشود. به هر ترتیب افتخاری نصیب من شد و لحظه به لحظه آن روزها برای من خاطره است، مخصوصا من ارتباط نزدیک تری با ایشان داشتم و بعد از کلاس معمولا کارها و آلبومهایم را به استاد میدادم که در کمال بزرگواری گوش میدادند و ایرادهای من را میگرفتند. به هر ترتیب روزگار خوبی بود و شاید تنها دلخوشی ما در آن روزها این بود که جلسه بعدی کلاس شروع شود تا انرژی بیشتری برای ادامه راه بگیریم، اما الان متأسفانه این سعادت را نداریم و تنها دعا میکنیم زودتر شفا پیدا کنند و در آرامش به سر ببرند.
این سوال شاید کلی باشد، اما دوست دارم از شما بپرسم این روزها حال و روز موسیقی اصیل ایرانی را چطور میبینید؟ چرا امروز موسیقی فاخر کمتری تولید میشود.در پاسخ به این پرسش شما نقل قولی از استاد «حسین علیزاده» میکنم؛ در مجلسی که همین سوال از ایشان پرسیده شد گفتند" این روزها موسیقی فاخر هم تولید میشود و اینطور نیست که کار با ارزشی تولید نشود، چون به هرحال در همین جامعه از میان نسل جدید افرادی هستند که کارهای فاخر تولید میکنند، ولی مشکل اینجاست که این آثار شنیده نمیشود و آنقدر حجم موسیقیهای بی محتوا وموسیقیهای پاپ امروزی توسط سلبریتیهای معروف و مشهور زیاد شده و همینطور حجم سریالهای بی محتوی با موسیقیهای بد که موسیقیهای فاخر شنیده نمیشوند، علاوه بر این رادیو و تلویزیون تبلیغات زیادی برای این قبیل موسیقیهایی که نه شعر دارد، نه موسیقی و نه صدا و تکنیک انجام میدهد بطوریکه شما رادیو و تلویزیون را که روشن میکنید، موسیقی خوب نمیشنوید. موسیقی سریالها اغلب تکراری، بی محتوی با اشعاری نازل هستند که سطح شنیداری مردم را پایین میآورند و وقتی موسیقی خوب شنیده نشوند به صندوقجه خاطرات منتقل میشوند. دلیل دیگر اینکه اساتیدی نظیر استاد علیزاده انرژی و توان قبل را به دلیل جو نامساعد اقتصادی، اجتماعی وسیاسی حاکم بر مملکت ندارند و کارهای فاخری مثل موسیقی سریال "سربداران"، "هزاردستان"، "دلشدگان" و فیلم" امام علی" و "مدار صفر درجه" دیگر تولید نمیشوند و اینها به دلیل جو بد حاکم بر مملکت است و ما اساتید بزرگ قدیمی مثل استاد مشکاتیان، لطفی و.. را از دست دادهایم شاید اگر آنها بودند موسیقی اصیل ما به دام عزلت نمیافتاد.
شما از مدرسین آواز هستید وضعیت آموزش موسیقی در آموزشگاههای ما به چه صورت است؟ هنرجویان موسیقی تا چه حد اصولی و حرفهای آموزش میبینند؟خوشبختانه الان فرهنگ اجتماعی مردم برای فراگیری موسیقی رشد کرده و بر تعداد آموزشگاههای موسیقی افزوده شده، ولی اینکه خروجی این مراکز چطور است و چه اندازه هنرمند از دل این مراکز بیرون میآیند، بستگی به نوع آموزشگاه و اساتیدی دارد که مشغول به کار هستند. فکر میکنم در این حوزه شرایط خوبی داریم هرچند ممکن است برخی از آموزشگاهها بیشتر تجاری عمل کنند تا بر اساس اصول آموزش بدهند. به هرحال فرهنگ مردم اجازه داده بچهها از کودکی به کلاس ارف بروند و موسیقی کودک پیشرفت خوبی کرده است و متدهای خوبی کار میشود. من بشخصه در زمینه آموزش آواز سعی کردهام خیلی دلسوزانه به قضیه بپردازم و حقیقت این است که تنها به شکل تجاری به این موضوع نگاه نمیکنم، اما منبع اصلی درآمد ما از همین راه است، ولی من تنها به فکر تجارت نیستم و اگر هنرجویی استعداد نداشته باشد او را نمیپذیرم و مثل بقیه نیستم که به هر شکلی به دنبال هنرجو هستند. باید قبول کرد بین این همه استعداد قرار نیست همه هنرمند شوند و کاملا بستگی به خود فرد دارد.
چه برنامهای برای آینده دارید؟ فعالیتم را با برگزاری کنسرت اصفهان در هفته قبل شروع کردم و کنسرت جمعه شب را در خدمت گروه"نقش" بودم و در جمعه هفته آینده در "گرگان" اجرا خواهم داشت. به امید خدا قرار است کاری به مناسبت بزرگداشت استاد"پرویز مشکاتیان" در "شیراز" اجرا کنم که نوازنده سنتور آن "علی زاهدی" است. در رابطه با انتشار آلبوم موسیقی سه چهار آلبوم در دست انتشار دارم که با همکاری «سیامک جهانگیری»، «حمید حسن پور»، «امیر شریفی» و احمد رضاخواه" و"قربانی" مشغول آماده سازی آنها هستم.